Rezystory, nazywane także opornikami, to w wielu układach podstawowy i obowiązkowy element, bez którego ich poprawne i bezpieczne działanie nie byłoby możliwe. W konstrukcji typowego rezystora znajdują się dwa wyprowadzenia, nazywane także nóżkami (z uwagi na ich sposób montażu na powierzchni płyt drukowanych). Rezystory różnią się rozmiarami, kształtem, konstrukcją, kolorami oraz parametrami pracy. W każdym wypadku zasada ich działania jest identyczna. Pierwsze rezystory stosowane były już w XIX wieku, a obecnie znajdują się w prawie każdym układzie.
Zasady działania i łączenia rezystorów
Rozmaite parametry określają działanie rezystorów. Kluczowa jest rezystancja, czyli po prostu opór danego urządzenia. Jest określana w jednostkach nazywanych omami. Działanie rezystancji określa prawo Ohma – dotyczy ono związku pomiędzy wartością prądu, napięcia i rezystancji. Gdy rezystancja jest stała, przyłożenie napięcia wywołuje przepływ energii o określonym natężeniu. W przeciwną stronę – prąd płynący przez rezystor powoduje odkładanie się napięcia.
Rezystory można łączyć w dłuższe i bardziej rozbudowane ciągi. Każdy rezystor ma dwie nóżki, które można w tym celu wykorzystać. Powstaje w ten sposób nowy typ rezystora, o odmiennych właściwościach – nazywany zastępczym. Pozwala na stworzenie rezystora o takich parametrach, jakie dokładnie są potrzebne do prawidłowej pracy danego układu.
Połączenie szeregowe to układ rezystorów, w którym wyprowadzenie każdego rezystora jest bezpośrednio połączone z wyprowadzeniem kolejnego. Wolno odstające nóżki są końcówkami nowego elementu. Oczywiście, w miejscach połączenia oporników nie należy podłączać żadnych innych elementów. W tak stworzonym układzie rezystancja wypadkowa to po prostu suma elementów składowych. Przez wszystkie rezystory przepływa prąd o identycznym natężeniu, a wypadkowa rezystancji jest zawsze większa od wartości rezystancji poszczególnych składowych.
W połączeniach równoległych sprawa wygląda odmiennie. Obie nóżki rezystora są połączone z sobą, a zaciskami nowego elementu są ich łączenia. Łączenie równoległe pozwala na zestawianie z sobą większej ilości rezystorów. Na poszczególnych zaciskach każdego opornika panuje napięcie o identycznej wartości, a rezystancja zastępcza jest niższa niż rezystancja składających się na ten układ elementów.
Najważniejsze parametry rezystorów
Umiejętność obliczania zapotrzebowania na rezystory i ich poszczególnych właściwości jest niezwykle ważna, szczególnie w pracy elektryków i montażystów. Wielu z nich decyduje się na dedykowany temu tematowi kurs elektroniki. Parametry rezystorów są kluczową sprawą w trakcie dobierania poszczególnych elementów. Oczywiście, najważniejszym z nich jest rezystancja, której wartość może być niemal dowolna. Ponadto istotnym parametrem jest tolerancja, która określa dopuszczalną różnicę rezystancji pomiędzy wartością nominalną a faktyczną danego elementu. Jest ona wyrażana w procentach.
Kod paskowy to istotna informacja użytkowa, w której zakodowano wartość rezystancji oraz tolerancji. Ostatni z kolorowych pasków określa wartość tolerancji, przedostatni mnożnik, a pierwsze 2-3 paski wskazują na wartość rezystancji.
